تاریخ ایران پر است از معماران و هنرمندان بزرگی که هر یک آثار به یاد ماندنی بسیاری را از خود به جا گذاشتهاند. امروز و در این مطلب میخواهیم در مورد زندگی و آثار حسین امانت یکی از بزرگترین معماران معاصر ایران که همه او را با اثر برج زیبای آزادی میشناسند سخن بگوییم. برج آزادی از اصلی ترین نمادهای شهر تهران است که به نوعی از بناهای بسیار مهم ساخته شده در قرن اخیر به حساب میآید.امانت پس از برج شهیاد نظارت ساخت موزه پاسارگاد در نزدیکی آرامگاه کوروش کبیر را نیز بر عهده گرفت. در ادامه با مدوسادکور همراه باشید تا با آثار و زندگی این معمار بزرگ بیشتر آشنا شوید.
زندگینامه
حسین امانت متولد سال 1321 خورشیدی در شهر کاشان است. پدر او اصالتی کاشانی داشته و مادرش نیمه همدانی-کاشانی بود. او در یک خانواده بهایی متولد شد. امانت در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. او شاگرد اساتید بزرگی مثل حیدر غیایی و هوشنگ سیحون بوده است. امانت در حال حاضر ساکن کانادا است و آثار بسیاری را در داخل و خارج ایران طراحی کرده که از مهمترین آنها میتوان به برج آزادی ( شهیاد )، ساختمان ابن سینای دانشگاه شریف، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ساختمان میراث فرهنگی و چندین و چند اثر فاخر دیگر اشاره کرد.
سخنان حسین امانت در مورد حیدر غیایی
در زمان دانشجویی من در دانشگاه تهران، غیایی استاد آتلیه ما بود. او دیدگاه بسیار مدرنی داشت. وی بنای مجلس سنای ایران را به شکلی بسیار مدرن در تهران اجرا کرد که حتی امروز هم ساختمان بسیار خوبی به شمار میرود. در جلوی این ساختمان دو ستون وجود دارد که طراحی آنها به دست آندره بلوک، مجسمه ساز فرانسوی، صورت گرفته است. آنها این ستونها را « زنجیر انوشیروان دادگر » نامگذاری کرده بودند.
سخنان حسین امانت در مورد هوشنگ سیحون
حقیقتا سیحون اولین معماری بود که در کارهای خود به معماری سنتی ایران مراجعه کرد. تا یک کشمکش پویا بین امکانات، متریالها و و اشکال مدرن و سنتهای کهن معماری ایرانی پیدا کند. عدهی زیادی از ما که دانشجوی او بودیم، با او به شهرهای گوناگون ایران سفر میکردیم و طرحها و کروکیهایی از ساختمانها رسم میکردیم.
میدونستین آرامگاه ابن سینا وخیلی دیگر از آرامگاه های اساطیر رو هوشنگ سیحون طراحی کرده؟. برای آشنایی با این معمار فاخر ایرانی و آثار دیگر ایشان مقاله هوشنگ سیحون، مرد بناهای ماندگار را بخوانید.
سبک حسین امانت در معماری
امانت در کارهای خود از سبک خاصی پیروی نمیکند و در معماری خود سبکهای مختلفی را به کار گرفته است. اگر در آثار سیحون جست و جو کنید، متوجه میشوید که سبکهای معماری ایرانی، مدرن و کلاسیک همه توسط او به کار گرفته شده است.
البته امانت به جز سبک به کار رفته در معماری کلاسیک در باقی سبکها همواره اصول هندسه و معماری سنتی ایرانی را در بناهای مدرن خود به اجرا در آورده است.
حسین امانت در تمامی پروژههای خود مهارت خاصی را در استفاده و ترکیب فرهنگهای معماری گوناگون از خود بروز داده است.
امانت در طول دوران حرفهای خودش حایزههای بسیاری دریافت کرده و در کنفرانسهای بسیاری به سخنرانی در مورد هنر و معماری انجام داده است.
آثار مهم حسن امانت
همانطور که گفته شدحسین امانت در طول دوران کاریاش تا کنون اثار بسیار مهمی را در داخل و خارج از ایران طراحی و به بهره برداری رسانده است در ادامه با برخی از مهمترین آثار او آشنل خواهید شد.
برج آزادی
در سال 1345 خورشیدی حسین امانت در 24 سالگی در یک مسابقه ملی که طی آن قرار بود که شرکت کنندگان آن طرحی ملی طراحی کنند که نماد ملی و اسلامی باشد، شرکت کرد. و او در 24 سالگی طرح اولیه برج شهیاد را که به مناسبت جشنهای 2500 ساله و به دستور شهبانو فرح دیبا قرار بود ساخته شود را ارائه کرد و برنده مسابقات شد.
سبکی که او برای طراحی برج شهیاد که امروزه به نام برج آزادی شناخته میشود، به کار برد بر اصول سبک معماری ایرانی بود که آمیختهای از سبکهای هخامنشی، ساسانی و اسلامی را به کار گرفت که نتیجه آن شاهکاری کم نظیر در تاریخ معماری معاصر ایران شد.
میدان آزادی با وسعتی حدود 15 هزار متر مربعی بزرگترین میدان در خاورمیانه میباشد. برج آزادی امروزه به عنوان اصلی ترین نماد پایتخت ایران شناخته میشود. ساخت این بنا در 11 آبان ماه سال 1348 خورشیدی شروع شد و پس از حدود دو سال در 24 دی ماه 1350 خورشیدی به بهره برداری رسید.
طاق برج 23 متر از زمین فاصله دارد. عرض پایه برج 66 متر است. مجموعه فرهنگی آزادی، تشکیل شده از چند بخش در طبقه تحتانی برج آزادی قرار دارد و شامل موزه، کتابخانه، سالن نگارخانه و نمایشگاه، سالن اجتماعات، سالن برگزاری همایش و کنفرانس است.
نظر حسین امانت در مورد برج آزادی
شهیاد طوری طراحی شده است که معطوف به حقیقت، جوهره و عمق فرهنگ ایران است. یعنی اینکه با توجه به آنچه که در طول تاریخ به سر ایران رفته و عظمتی که در تاریخ این کشور هست ساخته شده است. درست است که این کار موقعی انجام شد که وضع سیاسی دیگری در ایران حکم فرما بود ولی زمانی که من این برج را طراحی کردم به همه دوره های تاریخی و همچنین آینده ایران فکر کردم و نه به وضع سیاسی خاص.
سفارت ایران در پکن
در سال 1983 میلادی ساختمان جدید سفارت ایران در پکن با طراحی حسین امانت ساخته شد. این ساختمان با سبک معماری سنتی ایرانی ساخته شده است و در میان آنهمه ساختمان که به سبک چینی ساخته شدهاند خود نمایی میکند. این مکان به جز ساختمان اصلی سفارت دارای فضاهایی مثل مدرسه، باشگاه و استخر را نیز در درون خود جای داده است.
دیگر آثار حسین امانت
ساختمان ابن سینای دانشگاه صنعتی شریف
دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
ساختمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
مراکز بهاییان در ایالات تگزاس و ویرجینیای آمریکا
کتابخانه مرکزی دانشگاه سیچوآن در پکن
ساختمان مرکزی رادیو تلوزیون در پکن
موزه پاسارگاد موزه ای که هرگز ساخته نشد
پس از پروژه برج شهیاد و دانشگاه صنعتی شریف، نظارت و سرپرستی و ساخت موزه ای به نام موزه پاسارگاد در نزدیکی آرامگاه کوروش کبیر به حسین امانت سپرده شد. ساخت و طراحی این موزه که یک موزه زیر زمینی بود با وقوع انقلاب اسلامی متوقف شد و تا کنون خبری از آن نیست.
جوایز و افتخارات
مدال هنر از وزارت معارف ایران در سال 1971 میلادی
مدال سلطنتی پهلوی برای طراحی برج شهیاد در سال 1975 میلادی
جایزه تاکر برای تعالی معماری در سال 1985 میلادی
برتری در طراحی ساختمان سنگ مرمر از مسابقات یونان در سال 1995 میلادی
جایزه موسسه بتن آمریکا در سال 2001 میلادی
سخن نهایی
گوته شاعر معروف آلمانی در مورد معماری جمله بسیار مشهوری دارد که میگوید: من معماری را موسیقی یخ زده مینامم. آثار مهمی که معماران بزرگ خلق میکنند همواره در تاریخ باقی میماند و مثل یک موسیقی، روح انسان را به وجد میآورند. در این مطلب با شما در مورد آثار و زندگی پر افتخار حسین امانت سخن گفتیم. ممنون که با مدوسادکور همراهی کردید.