بارها در رسانه در مورد دیوار بزرگ چین که بسیار عظیم و شگفت آور طراحی شده سخن به میان آمده است. اما کمتر کسی در مورد اینکه پس از دیوا چین چه ساز و کار و دیوار دفاعی رتبه بعدی را در اختیار دارد. دیوار بزرگ گرگان یکی از خاص‌ترین بناهای تاریخی ایرانی است که کمتر به آن پرداخته شده. در ادامه با مدوسادکور همراه یاشید تا در مورد این سازه دفاعی تاریخی بیشتر بدانید.
دیوار بزرگ گرگان
دیوار بزرگ گرگان که به دیوار سرخ و یا دیوار مار هم شناخته می‌شود، دیوار تاریخی است که در حدود ۱۰۰ کیلومتری شهر گرگان واقع شده است. طول این دیوار بزرگ از کنار دریای خزر در ناحیه گیشمان آغاز می‌شود و تا کوه های گیلداغ در شمال شرق کلاله ادامه پیدا می‌کند. قسمت‌های زیادی از این دیوار از بین رفته و همچنین بخش کوچکی از این دیوار نیز در زیر خاک باقی مانده. اما با این وجود این دیوار پس از دیوار چین بلندترین دیوار تاریخ است. و به عنوان دومین دیوار دفاعی بزرگ جهان شناخته می‌شود. در سال ۱۳۷۸ دیوار بزرگ گرگان با طول ۲۰۰ کیلومتر به ثبت ملی رسیده است. این دیوار با نام‌های سد اسکندر، سد انوشیروان، سدفیروز و قزل آلان نیز شهرت داشته و از آثار تاریخی شهر گرگان شناخته می‌شود.
تاریخچه این دیوار عظیم با آجرهای گلی سرخ رنگ خود به دوره ساسانیان باز می‌گردد. بررسی‌ها نشان می‌دهند که زمان ساخت این دیوار به قرن ۵ و یا ۶ میلادی بر می‌گردد. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که این دیوار به دستور انوشیروان ساسانی ساخته شده است. اما برخی دیگر از یافته‌ها نیز نشان دهنده این است که دیوار بزرگ گرگان به دستور یزدگرد اول انجام شده است. اصلی‌ترین دلیل ساخت دیوار بزرگ گرگان، دشمنی پادشاهان ساسانی با انپراطوری روم شرقی بوده است. این دیوار تاریخی بین دو الی پنج متر ارتفاع دارد و عرض این دیوار چیزی در حدود ده متر است.
در قسمت جنوب دیوار قلعه‌هایی نیز ساخته شده‌اند که نقش حفاظت از مرزها را داشتند. تعداد این قلعه‌ها به ۴۰ عدد می‌رسد. این قلعه‌ها طوری پراکنده شده‌اند که در نقاط بحرانی‌تر با فاصله کمتری در کنار يکديگر قرار دارند و در نقاط کم اهمیت‌تر فاصله بیشتری از هم می‌گیرند.
به جز ارگ، حصار و بارو بقیه قلعه‌ها مجهز به خندق‌هایی برای آجر پزی بوده‌اند. برج‌های نگهبانی هم طوری ساخته شده که به سمت بیرون قلعه جلو آمدگی دارند.
ساخت این دیوار چیزی در حدود ۹۰ سال به طول انجامیده. در اکتشافات تاریخ شناسان اشیایی مثل سفال خاکستری و قرمز همراه با شیشه و فلز یافت شده است. همچنین شواهدی نیز درباره این دیوار وجود دارد که نشان دهنده فعال بودن ویژگی دفاعی این دیوار به مدت یک قرن پس از ساخت است. همان طور که اشاره کردیم این دیوار که Great wall of Gorgan نامیده می‌شود، دارای طولی ۲۰۰ کیلومتری و عرض بین ۲ تا ۱۰ متر و ارتفاع حدودا ۶ تا ۸ متری است که با مصالح مختلفی مثل آجر سرخ و ملات گل آهک و اروج ساخته شده است.
آثار تاریخی بسیاری در کشورمان وجود دارند که نیاز به شانساندن آنها به مردم بسیار احساس می‌شود. امیدواریم که گامی موثر در شناخت این آثار و معرفی آنها به مردم در وب سایت مدوسادکور برداریم.
ممنون از همراهی شما با مدوسادکور.
