سبک معماری بیزانس یکی از سبک‌های مشهور معماری است که در بین قرن‌هایچهارم تا پانزدهم در مکان‌هایی که تحت سیطره امپراطوری روم شرقی یا همان بیزانس بوده‌اند رواج بسیاری داشته است. این سبک معماری دارای شاخصه های بسیاری است که از جمله آنان میتوان به موارد بسیاری مثل گنبد های بزرگ و ارتفاع زیاد اشاره کرد. دوره بیزانس، دوره پس از سقوط امپراطوری روم شرقی است. در ادامه با مدوسادکور همراه باشید تا بیشتر با این سبک معماری آشنا شوید.
تاریخچه
واژه‌ی معماری بیزانس توسط مورخین برای ایجاد تمایز بین امپراطوری روم شرقی قرون وسطایی به عنوان یک نهاد هنری و فرهنگی مجزا به مرکزیت قسطنطنیه به جای شهر رم و اطرافش به کارگرفته می‌شود. یکی از ویژگی‌های اصلی بیزانس امتداد زمانی آن است. این سبک معماری بیش از هزار سال دوام آورد.
ویژگی‌ها
سبک معماری بیزانس دارای سه ویژگی اصلی است. در این سبک، گنبد‌های فراوان، توجه به جزئیات و تجملات فراوان در ساخت جزئیات بسیار به چشم می‌خورد. به طور کلی بناهای اصلی در سبک معماری بیزانس به شکل مربع و دارای یک پلان مرکزی هستند. یکی از ویژگی‌های اصلی این سبک توجه بیشتر معماران به نمای بیرونی نسبت به نمای داخلی است. استفاده از پنجره‌های بلند نور گیر که باعث می‌شود نور به طور کامل وارد شود و همچنین وضعیت بهتری برای تهویه هوا به وجود بیاید.
استفاده از المان‌های مسیحیت در این سبک بسیار به چشم می‌خورد. مرکز گنبد کلیساهای بیزانسی برای به تصویر کشیدن عیسی مسیح به کار گرفته می‌شد و از چهره‌ی سایر قدیسان با توجه به درجه‌ی اهمیتشان در بخش‌های پایین‌تر ساختمان استفاده می‌شد. و همچنین استفاده از نقش‌های صلیبی شکل در این سبک بسیار رایج است.
گنبد‌های بیزانسی چطور ساخته می‌شدند
معماران دوره بیزانس برای ساخت گنبد و قرار دادن آن بر روی ساختمان مربع شکل روش‌های مختلفی را امتحان کردند. آن‌ها برای رسیدن به هدف خود، به کمک بخش سه‌ضلعی زیر گنبد توانستند گنبدها را مرتفع‌تر بسازند. استفاده از این روش می‌تواند گنبد را بالای یک بدنه استوانه‌ای شکل قرار دهد که این مسئله باعث بالاتر رفتن ارتفاع گنبد می‌شود. در واقع ستون‌های استوانه ای شکل، یکی از شاخصه‌های ساخت و ساز در ایتالیا به حساب می‌آیند.
ساختمان های معروفی که با سبک معماری بیزانس ساخته شدند
در ادامه برخی از مهمترین آثار این سبک را با هم بررسی می‌کنیم.
مسجد ایاصوفیه شهر استانبول
این مسجد که در ابتدا به عنوان کلیسا ساخته شد، یکی از مشهورترین و جذاب ترین آثار استانبول است. این “کلیسای حکمت الهی” توسط امپراتور یوستینیان در 26 دسامبر 537 افتتاح شد ، در 1453 به مسجد تبدیل شد و در 1934 موزه اعلام شد. قطر گنبدش 31 متر و ارتفاع گنبدش از سطح زمین نزدیک به 56 متر است.
کلیسای جامع سنت مارکو شهر ونیز
این کلیسا با تعداد زیادی گنبد و بیش از 8000 متر مربع موزاییک درخشان فراموش نشدنی است. این کلیسای مجلل نمازخانه خصوصی دوج بود. این کلیسا فقط در سال 1807 پس از فروپاشی جمهوری به طور رسمی تبدیل به کلیسای جامع ونیز شد و جایگزین باسیلیکای دی پیترو در کاستلو شد.
کلیسای سکره کور در پاریس
این کلیسا در سال ۱۹۱۴ ساخته شد و با دو گنبد در کنار گنبد اصلی باشکوه آن، سبک معماری عجیب‌و‌غریب روم شرقی را به نمایش می‌گذارد. یکی از بزرگ‌ترین موازئیک‌های جهان با مساحت ۴۷۵ متر مربع و تصویری از عیسی مسیح در این مکان قرار دارد.
هیپودروم قسطنطنیه، ترکیه
میدان هیپودروم در حال حاضر با نام میدان سلطان احمد شناخته می شود و هنوز قطعاتی از آثار بیزانسی در آن موجود است.نخستین هیپودروم در استانبول، در سال 203 میلادی در زمانی ساخته شد که این شهر با نام بیزانتیوم شناخته می شد. این مکان با حدود 450 متر طول و 130 متر عرض، ظرفیت کافی برای 100 هزار تماشاگر را داشته است.
سخن نهایی
سبک معماری بیزانس یکی از سبک‌های بسیار پر طرفدار است که در تاریخ معماری با آثار جاودانه‌ای ماندگار شده است. در این مقاله در مورد این سبک و معماری جذاب آن با شما سخن گفتیم. ممنون از همراهی شما با مدوسادکور.
