از زمانی که اولین ساختمان بلند که به معنای واقعی کلمه با نام آسمانخراش در نیویورک در سال 1913 ساخته شد تا همین امروز که دارید این مطلب رو میخونید، بشر همواره به دنبال این بوده که بلندترین و بزرگترین و سریع‌ترین و هر ترین دیگه‌ای که تو دنیا وجود داره رو کسب کنه و به راحتی بهشون دسترسی پیدا کنه و راهی برای جلوتر رفتن برای خودش دست و پا کنه. اولین آسمانخراش خاورمیانه عنوانیه که امروز قراره بهش بپردازیم و حتما تعجب می‌کنید که این ساختمون تو قلب خاورمیانه یعنی تهران قرار گرفته و شروع اتفاقات مهمی در صنعت ساخت و ساز و معماری شهری در ایران بوده. در ادامه با مدوسادکور همراه باشید.
ساختمان پلاسکو، اولین آسمانخراش خاورمیانه، ساختمانی که تو تاریخ معاصر ایران زیاد ازش صحبت شده و در طول زمانی که در خیابان جمهوری تهران سر بلند کرده و بکار گرفته شده اتفاقات عجیبی رو تجربه کرده. این ساختمان نماد تهران نوین و معماری مدرن بود و به عنوان یک نماد شهری در تهران شناخته میشده. اگه شما هم کنجکاوید که در مورد این ساختمان اطلاعات بیشتری کسب کنید ادامه این مطلب رو از دست ندید.
ساختمان پلاسکو، اولین آسمانخراش خاورمیانه
ساختمان پلاسکو، در چهارراه استانبول و در خیابان جمهوری تهران واقع شده و به عنوان اولین ساختمان و آسمانخراش مدرن خاورمیانه شناخته میشه. پلاسکو 17 طبقه داره و سازه اون با اسکلت فلزی ساخته شده. با ارتفاع ۴۲ متر و زیربنای ۲۹ هزار متر مربع.
ساختمان پلاسکو 17 طبقه داره. این ساختمان یک طبقه زیرزمین یک طبقه همکف و 15 طبقه روی همکف داره. چهار طبقه اول پلاسکو مساحت بیشتری داره، به حالتی که از نمای کناری به شکل یک حرف ال لاتین دیده میشه. در طبقه آخر این ساختمان دوربین‌هایی وجود داشته که مردم میتونستن با پرداخت پول تهران رو تماشا کنن.
در شروع فعالیت، طبقه اول این برج به دفتر کار شرکت‌های سازنده فیلم اختصاص پیدا کرده بود که کم کم این دفاتر جای خودشون رو به واحد‌های فروش پوشاک دادن.
یکی از جذابیت‌های طراحی داخلی این ساختمان وجود حوض‌های بزرگ آب در طبقه منفی یک بود که باعث شده نمای داخلی خاصی در دوره خودش به وجود بیاره. درون این حوض‌ها فواره‌هایی کار گذاشته شده که آب رو تا طبقه سوم پرتاب میکردند.
چهار طبقه اول پلاسکو، اولین ساختمان خاورمیانه، به خرده فروشان اختصاص داشته و داره که به طور تخصصی به فروش پوشاک مردانه می‌پرداختن. بقیه طبقات این ساختمان به تولیدی‌ها و دفاتر پخش پوشاک اختصاص داره.
طبقه اخر این ساختمان تا مدتی تبدیل به یک ساختمان سلف‌سرویس شده بود که به پشت بام هم متصل می‌شد.
اولین آسمانخراش خاورمیانه تو سال 1341 شمسی به بهره برداری رسیده و همچنان سازه جدید اون با همین اسم در حال فعالیته. تو دوره‌ای که کمتر کسی از خاورمیانه چیزی به جز نفت و تاریخ غنی‌اش میدونست، پلاسکو شروعی دوباره برای ساخت و سازهای مدرن‌تر در این منطقه بود و تو شروع شکوفایی اقتصادی ایران در دهه چهل شمسی به سرمایه‌گذاری‌های افراد متمول در ایران جهت داد.
تو سال‌هایی که جمعیت پایتخت به زور به دو میلیون نفر می‌رسید، پلاسکو توسط مردم در تمام شهر انگشت نما می‌شد و مردم به هم نشونش میدادن. البته بعد از یکسال پلاسکو عنوان بلندترین رو به ساختمان بورس واگذار کرد.
علاوه بر اثر این ساختمان بر معماری و ساخت و ساز منطقه خودش، این محل یکی از مهمترین تولید و فروش پوشاک در تهران بوده و هست و یکی از مراکز اصلی نشان دهنده انگیزه ایرانیان برای مدرنیته در اون دوران بوده.
موسس اولین آسمانخراش خاورمیانه
مالک پلاسکو شخصی به نام حبیب الله القانیان که به حاج حبیب شناخته میشده. حاج حبیب تاجر و سرمایه دار ایرانی، رئیس انجمن کلیمیان ایران بوده. القانیان بعد از انقلاب 57 اعدام شد و ساختمان پلاسکو به بنیاد مستضعفین انقلاب اسلامی ایران واگذار شد و تا کنون این ساختمان در دست این سازمان به فعالیت خودش ادامه میده.
القانیان متولد سال 1291 خورشیدی در محله یهودی نشین‌های تهران بود و در خانواده‌ای پیشگام در حوزه کسب و کار رشد کرد. القانیان در سال 1337 شرکت پلاستیک سازی پلاسکو و صنایع پروفیل آلومینیوم را تاسیس کرد. کارخانه پلاسکو در آن زمان به عنوان بزرگترین مجموعه تولیدی پلاستیک و ملامین در ایران بود و به همین دلیل حاج حبیب این ساختمان را به این نام، نامگذاری کرد.
فروریزش
یکی از عجیب‌ترین اتفاقات و فجایع ناشی از فروریزش ساختمان در ایران در دهه 90 شمسی برای ساختمان پلاسکو رخ داد که بسیار تلخ و ناگوار بود. در ساعات اولیه صبح پنجشنبه سی‌ام دی ماه سال 1395 اتفاق عجیبی در چهارراه استانبول تهران افتاد. ساختمان پلاسکو در طبقات هشتم و نهم دچار آتش سوزی شد. ابتدا عنوان شد که آتش سوزی مهار شده و خطر رفع شده و به نظر همه چیز کنترل شده بود. اما به یکباره در حوالی ساعت 12 ظهر بود که پلاسکو به یکباره فروریخت. اتفاقی هولناک که روز تلخی رو برای پایتخت ایران رقم زد.
متاسفانه آتشنشانان ارزشمند و فداکاری در این ساختمان زیر آوار باقی ماندند.
بازسازی
پس از این اتفاق بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی دست به بازسازی این مکان زد. فرایند ساخت و طراحی جدید این مکان با اعلام فراخوانی برای طراحی ساختمان پلاسکوی نو آغاز شد. در دی ماه 97 نتایج این مسابقه اعلام شد و به ده تا از برندگان این مسابقه جوایزی داده شد. اما در آخر بدون توجهی به آنها این ساختمان ساخته شد و به بهره برداری رسید.
ساختمان جدید پلاسکو بازخوردهای منفی زیادی از سوی مهندسان معمار داشته و انتظارهای بیشتری از ساختمان جدید می‌رفت. معماری درونی ساختمان مشابهت بسیار زیادی با پلاسکوی قدیمی داره و نمای بیرونی آن هم ساختمانی با نمای سفید است که از مکعب‌‌های سفید به هم پیوسته تشکیل شده است.
ساختمان جدید پلاسکو 20 طبقه داره که پنج طبقه اون زیر زمین قرار داره و 15 طبقه هم روی زمینه.
در ساختمان جدید تمامی جوانب ایمنی رعایت شده و با کلیه استانداردهای شهرسازی و ایمنی شهری همخوانی داره.
سخن نهایی
ساختمان پلاسکو که اولین آسمانخراش خاورمیانه است و یکی از اصلی‌ترین نمادهای شهر تهران در دهه چهل و پنجاه بوده و نماد نوین شهری به حساب میومده. خبر فروریزش این ساختمان یکبار دیگه این ساختمان رو به یاد همگان آورد. این ساختمان خاطرات تلخ و شیرین بسیاری رو در طول دوران حضورش در خیابان جمهوری تهران به همراه داشته.
ممنون از همراهی شما با مدوسادکور.
