از گذشته‌های دور، سبز کردن سبزه عید در میان ایرانیان مرسوم بوده است. سبزه یکی از نمادهای هفت سین باستانی و سمبل تازگی و تولد دوباره است. به همین خاطر برای تمام ایرانیان سراسر جهان اهمیت بسیار زیادی دارد. از دیرباز کاشت انواع سبزه عید آداب مخصوص به خود را داشته است و مادربزرگها در حیاط خانه در کنار حوض‌های آب، سبزه‌های عید را به زیباترین شکل ممکن سبز می‌کردند و به فرزندان خود هدیه می‌دادند.
در حال حاضر کمتر کسی فرصت این کار را دارد و بیشتر افراد از سبزه‌های آماده استفاده می‌کنند. اما هنوز هم بسیاری از افراد دوست دارند که خودشان سبزه عید را تهیه کنند و شاهد رشد تدریجی سبزه باشند. اگر شما نیز جزو کسانی هستید که می‌خواهید سبزه عید تهیه کنید، توصیه می‌کنیم این مطلب مدوسادکور را از دست ندهید. در ادامه، آموزش کاشت چند نوع سبزه عید مخصوص نوروز 1403 را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
کدام بذرها برای کاشت سبزه عید مناسب هستند؟
یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که برای تهیۀ سبزه خانگی در ذهن افراد ایجاد می‌شود این است که از کدام بذرها می‌توان برای تهیۀ سبزه عید استفاده کرد؟ از رایج‌ترین سبزه‌های عید می‌توان به گندم، عدس، ارزن و یونجه اشاره کرد. البته تنوع در این زمینه بسیار زیاد است و شما می‌توانید برای کاشت سبزه خود از بذرها و حبوبات دیگری مانند ماش، خاکشیر، کنجد، نعنا، نخود، ذرت و هستۀ مرکبات مانند نارنج، پرتقال و لیمو نیز استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که اگر به دنبال ساده‌ترین و ارزان‌ترین گزینه‌ها هستید، بهتر است به سراغ بذر گندم و جو بروید. اما اگر می‌خواهید سبزه‌ای زیبا و خاص داشته باشید، بهتر است از دانه‌های ماش و عدس استفاده کنید.
مدت زمان لازم برای کاشت و خیس خوردن انواع بذرها
زمان لازم جهت خیس خوردن بذر شنبلیله، کنجد، تربچه و یونجه تقریباً 6 الی 8 ساعت است. مدت زمان جوانه زدن هر کدام از بذرهای ذکر شده در حدود 3 الی 6 روز است. هم‌چنین مدت زمان خیس خوردن بذر گندم، عدس، ماش، نخود، ارزن و تخم آفتابگردان بین 10 تا 18 ساعت است. البته فراموش نکنید که کنجد طی یک تا دو روز شروع به جوانه زدن می‌کند. در ادامه به مدت زمان جوانه زدن انواع بذر اشاره خواهیم کرد:
- گندم: ۲ تا ۳ روز
- عدس: ۳ تا ۵ روز
- ماش: ۳ تا ۵ روز
- شنبلیله: ۳ تا ۴ روز
- نخود: ۳ تا ۴ روز
- ارزن: ۳ تا ۴ روز
- سویا: ۳ تا ۵ روز
- تربچه: ۴ تا ۵ روز
- یونجه: ۵ تا ۶ روز
- کنجد: ۱ تا ۲ روز
- تخم آفتابگردان: ۱ تا ۲ روز
آموزش کاشت انواع بذر سبزه عید مخصوص نوروز
در ادامه به مراحل کاشت برخی از رایج‌ترین انواع بذر برای سبزه عید اشاره خواهیم کرد:
طریقۀ کاشت سبزه گندم
برای کاشت سبزه گندم کافی است به مقدار دلخواه گندم را داخل ظرف ریخته و روی آن ها مقداری آب بریزید. در این مرحله باید دو روز به گندم‌ها زمان بدهید. در طی این مدت باید آب گندم را عوض کنید تا گندم‌ها گندیده و خراب نشوند. بعد از گذشت دو روز گندم‌ها شروع به جوانه زدن می‌کنند. یک آبکش یا صافی بردارید و داخل آن یک پارچۀ نخی قرار دهید. سپس بذرها را روی پارچۀ نخی قرار دهید و به مدت 3 روز پشت پنجرۀ خانه بگذارید تا نور کافی دریافت کنند.
روی پارچه را به طور مرتب با اسپری مرطوب کنید. برای این کار کافی است ابتدا کمی پارچه را خیس کنید و سپس روی آن اسپری بزنید. زمانی که گندم‌ها رشد کردند و جوانه زدند، جوانه‌ها را به آرامی به داخل ظرفی که برای سبزه نوروز انتخاب کرده‌اید، انتقال دهید. سپس مجدد روی ظرف یک پارچه یا دستمال مرطوب قرار دهید و ظرف را در معرض نور خورشید قرار دهید. بعد از این‌که جوانه‌ها به تدریج سبز شدند، می‌توانید دستمال نم‌دار را از روی آن بردارید. در نهایت ظرف را پشت پنجره بگذارید تا نور کافی دریافت کند.
نحوۀ کاشت سبزه عدس
از آن‌جایی که عدس هم زیبایی و هم رشد خوبی دارد، به همین خاطر یکی از بذرهای پرطرفدار و رایج برای کاشت سبزه عید است. برای کاشت سبزه عدس باید 14 یا 21 روز پیش از شروع سال جدید، به مقدار دلخواه عدس داخل ظرف ریخته و روی آن‌ها آب بریزید. اجازه دهید عدس‌ها به همین ترتیب چند روز در دمای اتاق قرار بگیرند. هر روز عدس‌ها را چک کنید که آب آن‌ها تمام نشود. اگر آب عدس‌ها تمام شد، به میزان لازم روی آن‌ها آب بریزید. توجه داشته باشید که عدس‌ها به هیچ عنوان نباید در آب غوطه‌ور شوند. بلکه باید فقط با اسپری، آب روی آن‌ها بپاشید تا مرطوب شوند.
بعد از گذشت چند روز، یک دستمال پارچه‌ای را با اسپری آب مرطوب کنید و روی عدس‌ها قرار دهید. سپس ظرف حاوی عدس را نزدیک پنجره که هوا در جریان است قرار دهید. تا زمانی که عدس‌ها جوانه بزنند، باید به مقدار کافی روی عدس‌ها آب بریزید و آب را دوباره خالی کنید تا عدس‌ها تازه و شاداب بمانند.
هنگامی که عدس‌ها کاملاً جوانه زدند، آن‌ها را به ظرفی که برای سبزه عید در نظر گرفته‌اید منتقل کنید. وقتی که بذرها کمی سبز شدند، دستمال پارچه‌ای را از روی عدس‌ها بردارید. سپس عدس‌ها را مانند قبل آبکشی کرده و با اسپری مرطوب کنید. ظرف سبزه را در مکانی قرار دهید که در معرض نور خورشید باشد. به خاطر داشته باشید که باید نور به صورت یکدست به سبزه‌ها برسد. برای تحقق چنین امری، باید سبزه را بچرخانید.
نحوۀ کاشت سبزه ماش
برای تهیۀ سبزه ماش باید مقدار دلخواه از ماش را از شب قبل در آب خیس کنید. روز بعد، آب داخل ظرف را دور بریزید و ماشها را درون ظرف مخصوصی که برای سبزه نوروز در نظر گرفته‌اید، قرار دهید (لازم به ذکر است نحوۀ کاشت ماش شباهت زیادی به روش کاشت گندم دارد). توجه کنید که قطر لایۀ در نظر گرفته شده برای کاشت ماش، نباید از 3 میلی‌متر بیشتر باشد. چرا که اگر قطر لایه کمتر از این مقدار باشد، سبزه کم‌پشت‌تر و اگر قطر لایه بیشتر باشد، سبزه پرپشت‌تری خواهید داشت.
یک پارچه یا دستمال را روی سطح ماشها قرار دهید و روی آن را با اسپری مرطوب کنید. توجه داشته باشید که این دستمال باید به طور دائم مرطوب باشد. این کار را تا زمانی که دانه‌های ماش جوانه بزنند و قدشان در حدود 1 سانتی‌متر شود، ادامه دهید. بعد از سبز شدن جوانه‌ها می‌توانید پارچه را از روی آن‌ها بردارید. پس از این مرحله، ظرف مدت 3 الی 4 روز جوانه‌های ماش را با اسپری مرطوب نگه دارید. در تمام این مدت توجه داشته باشید که دانه‌های ماش نباید در آب غوطه‌ور بوده و یا خشک باشند. این مراحل را تا زمانی ادامه دهید که ارتفاع ماش به اندازۀ مورد نظر شما برسد.
طریقۀ کاشت سبزه خاکشیر
یکی از ساده‌ترین سبزه‌های مخصوص نوروز، سبزه خاکشیر است که به راحتی سبز می‌شود. اگر می‌خواهید سبزه خود را روی کوزه سبز کنید یا آن را به شکل‌های مختلف در بیاورید، خاکشیر بهترین انتخاب خواهد بود. خاکشیر سریع‌ترین زمان رشد را در میان انواع بذر دارد و جلوه‌ای خاص به سفرۀ هفت سین شما می‌بخشد.
برای تهیۀ سبزه خاکشیر ابتدا باید کوزه یا ظرف سفالی مورد نظر خود را آب کنید و اجازه دهید به مدت 24 ساعت در کوزه بماند تا دیواره‌های آن به طور کامل خیس شوند. بذر خاکشیر را نیز یک شبانه‌روز در آب خیس کنید تا حالت ژله‌ای پیدا کند. سپس یک جوراب زنانه روی کوزه بکشید و بذر خاکشیر را که حالت ژله‌ای پیدا کرده، به طور یکدست روی کوزه پخش کنید.
حواس‌تان باشد که کوزه باید همیشه پر آب باشد. چرا که هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر می‌شود. به همین خاطر لازم است که به طور مرتب در آن آب بریزید. بذرها به وسیلۀ آبی که به دیوارۀ کوزه راه پیدا کرده، جوانه می‌زنند و ریشه‌ها به قسمت بیرونی کوزه می‌چسبند. کوزه را در مکانی قرار دهید که به میزان کافی نور خورشید دریافت کند. در این مدت به طور مرتب کوزه را بچرخانید تا تمام قسمت‌های آن به طور یکدست رشد کنند و در معرض نور خورشید قرار بگیرند.
یک پاسخ
سبزه عید با خاکشیر بنظرم ایده خیلی خوبیه