کلیسای وانک اصفهان، از برجسته‌ترین جاذبه‌های تاریخی و مذهبی محله جلفای شهر اصفهان، نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی ارامنه ایران به شمار می‌رود. این کلیسا که در دوره شاه عباس صفوی توسط ارامنه مهاجر ساخته شد، ابتدا به‌عنوان مکانی مذهبی برای مسیحیان مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما با گذشت زمان، به یک مرکز مهم تاریخی و فرهنگی تبدیل گردید. کلیسای وانک، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین کلیسای ایران و با نام «آمناپرکیچ» نیز شناخته می‌شود. این بنای شگفت‌انگیز نه تنها نماد ایمان و معنویت بوده، بلکه نخستین چاپخانه ایران و خاورمیانه را نیز در خود جای داده که نشان از اهمیت فرهنگی و تاریخی آن دارد. در ادامه این مطلب از وب‌سایت مدوسادکور سری به این بنای تاریخی زده و شما را با آن بیشتر آشنا می‌کنیم.
تاریخچه کلیسای وانک
تاریخچه کلیسای وانک به دوران صفویه بازمی‌گردد؛ در آن زمان که شاه عباس اول در جریان جنگ با عثمانی‌ها، ارامنه را از ارمنستان به ایران آورد تا از کشتار دسته‌جمعی توسط عثمانیان نجات دهد. این ارامنه مهاجر در منطقه جلفا اسکان داده شدند و به تدریج شروع به ساخت‌وساز کردند. نخستین کلیسای وانک، معروف به کلیسای هاکوب، در سال 1606 میلادی بنا شد و برای مدت 50 سال به‌عنوان مرکز مذهبی ارامنه مورد استفاده قرار گرفت. با افزایش جمعیت و نیازهای جامعه ارمنی، ساخت بنای جدید کلیسای وانک در سال 1655 میلادی آغاز شده و پس از نزدیک به 10 سال، در سال 1664 میلادی به پایان رسید.
با گذشت زمان، محله جلفا با تلاش ارامنه به یکی از مناطق برجسته اصفهان تبدیل شد و تا پایان قرن 17 میلادی، 24 کلیسا در این منطقه تأسیس گردید. متأسفانه امروز تنها 13 کلیسا از آن دوران باقی مانده است. کلیسای وانک اصفهان با معماری زیبا و نقاشی‌های دیواری منحصر به فردش، همچنان به‌عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ ارامنه ایران شناخته می‌شود. در کنار کاربرد مذهبی، کلیسای وانک نقش مهمی در زمینه فرهنگی و آموزشی نیز ایفا کرده و نخستین چاپخانه ایران و خاورمیانه در حیاط این کلیسا تأسیس گردید. امروزه، این منطقه به نام «محله جلفای نو» شناخته شده و کلیسای وانک اصفهان به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان، میزبان بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر جهان است.
بررسی معماری کلیسای وانک
معماری کلیسای وانک ترکیبی زیبا از سبک‌های معماری ایرانی و ارمنی دارد.این کلیسا دارای دو برج ناقوس بوده که برج ناقوس اول یا برج ساعت در سمت راست ورودی کلیسا قرار دارد و دارای سه طبقه است. در بالای این برج یک ساعت بزرگ با وزن حدود 300 کیلوگرم قرار دارد که 38 سال بعد از ساخت بنای اصلی به کلیسا اضافه شد.
برج کلیسای وانک اصفهان توسط معمار ارمنی، ماردیس هونتانیان، ساخته شده است. برج ناقوس دوم بر بالای بام کلیسا، در میان دیوار غربی و گنبد کوچک قرار گرفته و این برج مربعی شکل با مساحت 8 مترمربع و ستون آجری 3 متری یکی از بخش‌های جالب معماری کلیسا محسوب می‌شود.
یکی از ویژگی‌های بارز معماری کلیسای وانک اصفهان، وجود دو گنبد بوده که گنبد بزرگ‌تر بر روی محراب کلیسا و گنبد کوچک‌تر بر بالای سالن کلیسا قرار دارد. گنبد بزرگ کلیسا با معماری شبیه به گنبد مساجد با آجر ساخته شده و از داخل با نقاشی‌های لاجوردی‌رنگ مزین شده است. دورتادور این گنبد 8 پنجره قرار دارد و نقاشی‌هایی از هنرمندان اصفهانی بین این پنجره‌ها دیده می‌شود. نقاشی‌های دیوارها و سقف کلیسا داستان‌های مذهبی از کتاب مقدس مسیحیان را به تصویر می‌کشند.
کتیبه‌های متعددی در بخش‌های مختلف کلیسای وانک قرار دارند که هر یک حاوی اطلاعات تاریخی و معماری مهمی هستند. از جمله کتیبه‌های برجسته می‌توان به کتیبه‌های سردر ورودی، برج ناقوس و بخش‌های دیگر کلیسا اشاره کرد که اطلاعاتی درباره زمان ساخت، سازندگان و حامیان کلیسا ارائه می‌دهند.
ساعت بازدید کلیسای وانک اصفهان
کلیسای وانک همه روزه در دو نوبت پذیرای بازدیدکنندگان است. صبح‌ها از ساعت 8:30 تا 13:30 و بعدازظهرها از ساعت 16:00 تا 18:30 می‌توانید از این بنای تاریخی و مذهبی دیدن کنید. برای ورود به کلیسا باید از بلیط‌فروشی درب کلیسا بلیط تهیه کنید.
بازدید از کلیسا محدودیت زمانی ندارد، بنابراین می‌توانید تا زمانی که کلیسا باز بوده، از تماشای جاذبه‌های آن لذت ببرید. لازم به ذکر است که کلیسای وانک اصفهان در تعطیلی‌های رسمی، روز اول نوروز و مناسبت‌های مذهبی ارامنه تعطیل است.
چگونه به کلیسای وانک اصفهان برویم؟
برای بازدید از کلیسای وانک، ابتدا باید به شهر اصفهان سفر کنید و سپس به محله جلفا بروید. در آنجا به سمت پل فلزی حرکت کنید و وارد خیابان حکیم نظامی شوید. پس از عبور از چهارراه اول، قبل از رسیدن به خیابان مهرداد، وارد کوچه‌ای به نام کلیسا شوید. کلیسای وانک در سمت چپ شما قرار خواهد داشت. اگر با خودرو شخصی سفر می‌کنید، می‌توانید از پارکینگ نزدیک کلیسا استفاده کنید. همچنین، در اطراف کلیسای وانک برخی از بهترین هتل‌های اصفهان قرار دارند که می‌توانید برای اقامت در نزدیکی این مکان، از آن‌ها استفاده کنید.
