تقریباً در دهه 80، لیلا حاتمی و علی مصفا، دو تن از بازیگران برجسته سینمای ایران، با اقدامی فرهنگی و نه صرفا تجاری، اقدام به تاسیس کافه‌ای به نام «کافه آنتراکت» در مرکز تهران نمودند. این کافه در طبقه‌ی آخر سینما جمهوری قرار داشت که پس از آتش سوزی سینما، این کافه هم کاملا در آتش سوخت. در این مقاله به بررسی جزئیات این کافه، تاریخچه سینما جمهوری و واکنش‌ها به آتش‌سوزی آن می‌پردازیم.
کافه آنتراکت؛ مکانی برای هنرمندان و هنر دوستان
کافه آنتراکت به عنوان یک کافه فرهنگی، جایی بود که علاوه بر سرو کیک و قهوه، مکانی برای جمع شدن اهالی سینما و تئاتر بود. این کافه با ارائه فیلم‌های زبان اصلی از سراسر جهان و برگزاری جلسات نقد و بررسی، فضایی پویا و فرهنگی را فراهم می‌کرد. نزدیکی به مجموعه‌ی تئاتر شهر و مرکزیت آن در تهران باعث شد که دانشجویان و علاقه‌مندان به سینما به این کافه روی آورند و استقبال خوبی از آن به عمل آید.
ویژگی‌های کافه آنتراکت لیلا حاتمی و علی مصفا
یکی از ویژگی‌های برجسته کافه آنتراکت، موسیقی زنده و حضور افراد سرشناس در حوزه نقد سینما بود. این ویژگی‌ها به کافه رنگ و بویی خاص می‌داد و باعث جذب میهمانانی فرهیخته و علاقه‌مند به فرهنگ و هنر می‌شد. با چیدمان منحصر به فردی از مبل‌های خانگی و صندلی‌های لهستانی و آباژورهای کم نور، فضایی گرم و دوست‌داشتنی ایجاد شده بود که خاطرات شیرینی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.
تاریخچه سینما جمهوری
سینما جمهوری که پیشتر با نام نیاگارا شناخته می‌شد، یکی از سینماهای قدیمی تهران است که در سال 1337 تاسیس شد. این سینما پس از انقلاب بازسازی شد و کافه آنتراکت در طبقه‌ی دوم آن تاسیس گردید. پس از بازسازی، سینما جمهوری اولین سینمای تهران بود که دارای صندلی‌های مجهز و گردان بود. در ابتدا، علی حاتمی و محمدعلی فردین، دو تن از بازیگران سرشناس ایرانی، مالک آن بودند. اما پس از مدتی بخش مربوط به فردین توسط ستاد اجرایی فرمان امام مصادره شد و پس از فوت علی حاتمی، سه دانگ از این سینما به نام همسرش، زهرا خوشکام شد.
آتش‌سوزی کافه آنتراکت لیلا حاتمی و علی مصفا
متاسفانه، کافه آنتراکت لیلا حاتمی و علی مصفا و سینما جمهوری در 25 آبان ماه سال 1387 پس از سخنرانی لیلا حاتمی در مراسمی به نفع حزب اصلاح‌طلب، دچار آتش‌سوزی شد. این حادثه که برخی رسانه‌ها از عمدی بودن آن سخن گفتند، باعث تخریب کامل کافه و سینما شد. تحقیقات سازمان آتش‌نشانی نشان داد که این آتش‌سوزی احتمالا عمدی بوده است و همه چیز در آنجا ذوب و غیر قابل استفاده شد.
واکنش‌های بسیاری از سوی هنرمندان برجسته ایران به این حادثه ابراز شد. مسعود کیمیایی در مصاحبه‌ای اظهار داشت: «هر سالن سینمایی که از بین می‌رود، تکه‌ای از فرهنگ است که از بین می‌رود.» عزت‌الله انتظامی نیز ابراز تاسف کرد و گفت: «این سینما که توسط لیلا حاتمی و علی مصفا سرو سامان داده شده بود، در حال رو آمدن بود اما باعث تاسف و تعجب است که چنین آتش‌سوزی در مرکز شهر اتفاق می‌افتد و این مقدار خرابی به همراه می‌آورد.»
نتیجه‌گیری
کافه آنتراکت لیلا حاتمی و علی مصفا نمونه‌ای از تلاش‌های فرهنگی این دو هنرمند برجسته است که مکانی برای تبادل نظر و افزایش دانش سینمایی ایجاد کردند. هرچند آتش‌سوزی این کافه و سینما جمهوری ضربه‌ای بزرگ به فرهنگ و هنر ایران وارد کرد، اما امید است با همت این هنرمندان عزیز، این مکان‌ها دوباره جان بگیرند و همچنان در عرصه فرهنگ این مرز و بوم بدرخشند.
