در تمام دنیا برای تخریب هر سازه ای ساز و کار و روش های مختلفی وجود دارد. اما متاسفانه ساخت و ساز غیر اصولی و به تبع تخریب بدون توجه به مسائل ایمنی در کشور عزیزمان ایران تبدیل به امری بدیهی و عادی شده است. ساختمان‌هایی که در منطقه 19 شهر تهران به صورت غیر اصولی و بدون نظارت مانند قارچ رشد کرده اند به صورت کاملا خطرناک پر ریسک و غیر اصولی تخریب شده اند که این موضوع باعث مرگ 4 نفر و مجروحیت تعدادی دیگر از افراد حاضر در صحنه شده است.در ادامه با مدوسادکور همراه باشید تا این حادثه هولناک را شرح دهیم.
در هفته اخیر تخریب ساختمان‌هایی که در منطقه 19 تهران به صورت غیر قانونی و بدون نظارت توسط مراجع قانونی ساخته شده بودند توسط شهرداری انجام شد که این تخریب با مشکلات بسیار زیادی همراه بود. حادثه‌ای که برخی از آن به عنوان متروپل تهران یاد می‌کنند. البته این حادثه با متروپل تفاوت‌هایی داشت. قانونی در حال تخریب بودند در حالی که در حادثه متروپل روابط فاسد مدیریت شهری و پیمانکار باعث رخ دادن این حادثه بود. اما متاسفانه در حادثه منطقه 19 شر تهران عدم اجرای صحیح حکم باعث شکل گیری فاجعه و درگذشت و زخمی شدن تعدادی از شهروندان که در بین آنها ماموران نیروی انتظامی که به عنوان ضابط قضایی در محل حضور داشتند، نیز وجود داشت.
متاسفانه بی دقتی و روش نادرستی که در نحوه تخریب این ساختمان‌ها به کار گرفته شده بود، باعث ریزش ساختمان اول و برخورد آن با ساختمان‌های مجاور شد که نیمه کاره رها شده بودند و این موضوع باعث ریزش دومینو وار ساختمان‌ها شد تا افرا زیادی در زیر آوار زخمی شوند و جان خود را از دست بدهند. نکته عجیب و فاجعه بار ، فروریزش کامل ساختمان سومی( راست تصاویر فیلم) می باشد که انگار به مویی بسته بوده است. متاسفانه این بار اولی نیست که این مدل تخریب غیر اصولی رخ می‌دهد و باعث ایجاد مشکلات می‌شود.
بی شک اولین و ساده ترین ایده‌ای که پیش از تخریب به ذهن هر فردی خطور می‌کند این است که محل را از افراد متفرقه خالی کند و ضابطین اجرای حکم را با تجهیزات ایمنی مجهز کند که متاسفانه در حادثه رخ داده در خلازیل تهران با توجه به فیلم‌های موجود از حادثه دیده نمی‌شود.
در این حادثه تلخ متاسفانه عموی یکی از مربیان مطرح فوتبال، ساکت الهامی، در زیر آوار جان خود را از دست داد.
برخورد عجیب جناب شهردار
یکی از اتفاقات عجیبی که پس از اتفاق ناگوار تخریب غیر اصولی رخ داد، مراسمی بود که شهردار تهران یک روز پس از حادثه به مناسبت روز خبرنگار برگذار کرد و طی اقدامی عجیب‌تر از شهردار منطقه 19 دعوت شد تا در مورد ساخت و سازهای غیر مجاز سخنرانی کند. شاید اگر این اتفاق در هر کشور دیگری رخ می‌داد، حداقل برخوردی که شکل می‌گرفت استعفا یا برکناری شهردار منطقه بود در حالی که جناب زاکانی به جهت تقدیر از تخریب ساخت و سازهای غیر مجاز از شهردار منطقه 19 دعوت به سخنرانی کردند.
چرا جلوگیری پیش از ساخت صورت نگرفت ؟
یکی از سوالات اساسی که در مورد ساختمان‌های غیر اصولی شهر تهران وجود دارد این است که چرا پیش از ساخت جلوی ساخت آنها گرفته نشد که رئیس پلیس تهران اخیرا در این باره توضیح داد که افراد به صورت غیر قانونی در چند ماه اخیر در حال ساخت این بناها بودند و این ساختمان‌ها در دوره‌ای که اعتراضات در کشور در حال شکلگیری بود و تمرکز نیروها در پی آرام کردن جو کشور بود ساخته شدند. و بعد از آرام شدن فضا جلوی تمام این ساخت و سازها گرفته شد.
سرعت ساخت حیرت انگیز
یکی از نکات حیرت انگیز و بسیار عجیب در مورد ساخت و ساز غیر مجاز در منطقه 19 شهر تهران سرعت بسیار بالا و شگفت آور ساخت بیش از 120 ساختمان در مدت بسیار کوتاه شش ماه است. این مورد اگر در یکی از کشورهای خارجی رخ می‌داد طبیعتا مورد تشویق و تایید بسیاری از مهندسان داخلی قرار می‌گرفت. این موضوع نشان می‌دهد که اگر پای منافع بالا در میان باشد، در کشور ما هم افرادی هستند که چنین پرسرعت بسازند و به رشد ساخت و ساز در ایران کمک کنند.
البته دکتر بیت اللهی، مدیر بخش مرکز زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در مورد فرو ریزش ساختمان‌های غیر اصولی نگاه جالب توجهی دارند. دکتر بیت اللهی در این خصوص در پیج اینستاگرامی خود گفته‌اند: من معتقدم در تخریب ساختمان های خلازیل، بیشترین بهره را ساکنان آتی این بناها بردند، چه اگر ساکن می شدند، با زلزله ای متوسط و یا با حادثه ی شاید کوچک دیگر، زندگی خودشان، خانواده و فرزندانشان بطور مسلم از بین می رفت.
دکتر بیت اللهی در خصوص تحلیل ساختمان های در حال تخریب مطلب دیگری را نیز در کانال تلگرامی خود منتشر کردند که مطالعه این مورد خالی از لطف نیست:
در ارزیابی علل فروریزش ساختمان خلازیل که منجر به فوت 4 نفر( یا 5 نفر، براساس مصاحبه مسئولین و اعلام رسانه ها) گردید و بر اساس محتوای کلیپ بسیار ارزشمندی که از روند تخریب و برخوردهای دومینوواری 5 ساختمان به هم و فروریزش ساختمان در منطقه خلازیل در فضای مجازی منتشر شده، پیش از کلپس ساختمان، متوجه شکست طولی ساختمان( شکست در راستای عمودی و ارتفاع ساختمان) نیز می شویم. این امر در اثر جابجائی تقریبی 5 سانتی متری ساختمان 4(ناشی از ضربه ساختمان 3) و ضربه آن به ساختمان 5(ساختمان فروریزش کرده) و نیز ضعف مفرط ستون های ساختمان 5 در پیلوت ( که حدس زده می شود با هدف جلوگیری از ادامه ساخت و تخریب آسان تر، پیشتر با برش ستون های فلزی، تضعیف شده بوده) و بویژه ستون یا ستون های سمت جنوب شرقی، رخ می دهد که بسیار خائز اهمیت است.
ساختمان‌های پر خطر شهر تهران
اتفاق ناگوار تخریب غیر اصولی در تهران بار دیگر نگرانی‌ها را در مورد دیگر ساختمان‌های نا ایمن شهر تهران زیاد کرد. ساختمان‌های ناایمن و پرخطر شهر تهران توسط سازمان آتشنشانی تهران شناسایی و معرفی شدند که تعداد آنها 129 عدد بود. البته برخی از آنها رفع خطر شده‌اند که در آخرین گزارش به زیر 100 عدد رسیده‌اند.
این ساختمان‌ها از ساختمان‌های پراستفاده و پر تردد شهر تهران به حساب می‌شوند و در خرداد امسال نام آنها توسط سازمان آتشنشانی به مراجع قضایی نیز اعلام شده است. مکان‌هایی مثل: مجتمع فرهنگی، ورزشی و تفریحی ارم، ساختمان جهاد کشاورزی، بازارچه سنتی ستارخان، بیمارستان امام خمینی(ره)، بیمارستان لولاگر، پاساژ مهستان، ساختمان علاء الدین، کارخانه ارج، مجتمع تجاری بام لند، بیمارستان‌های سینا و بیمارستان بوعلی، مجتمع ونک پارک، ساختمان ذوب آهن، پاساژ کویتی‌های انقلاب و … در این لیست قرار دارند.
امیدواریم تا با اندیشیدن تدابیر بیشتر و پیگیری‌های بیشتر از سوی اصحاب رسانه هرچه زودتر به ایمنی بیشتر ساختمان‌های پرخطر شهر تهران و دیگر کلانشهرها پرداخته شود تا شهرهایی ایمن و پویا را در کشور شاهد باشیم.
