استان گیلان با طبیعت سرسبز و تاریخ پر افتخار خود، همواره مقصدی محبوب برای گردشگران بوده و هست. اما در میان این زیبایی‌ها و خاطرات به یادماندنی، مقبره یکی از بزرگ‌ترین مبارزان تاریخ معاصر ایران یعنی «میرزا کوچک خان جنگلی» چون نگینی می‌درخشد. میرزا کوچک خان، قهرمانیست که نه‌تنها در دل مردم گیلان بلکه در تاریخ مبارزات مشروطه و مقاومت در برابر ظلم جاودانه شد. بازدید از آرامگاه این سردار آزادی‌خواه در دل طبیعت بکر رشت، یادآور شجاعت و فداکاری فردی‌ست که تمام عمر خود را وقف مبارزه برای عدالت و آزادی کرد. شما می‌توانید با قدم زدن در آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی به عمق ارادت مردم گیلان به میراث تاریخی و هویت فرهنگی‌شان پی ببرید و با شکوه یک تاریخ پر افتخار روبرو شوید.
تاریخچه ساخت آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
آرامگاه میرزا کوچک خان، رهبر نهضت جنگل و یکی از بزرگ‌ترین مبارزان تاریخ ایران مسیری پر پیچ‌وخم را طی کرده تا به شکل کنونی خود درآید. پس از شهادت میرزا در 11 آذر 1300 در کوه‌های تالش، پیکر او به روستای خانقاه گیلوان منتقل و به خاک سپرده شد. سال‌ها بعد در سال 1321، یارانش سر او را که توسط دشمنان از بدن جدا شده بود به رشت برده و در قبرستان چهار راه حسن آباد دفن کردند. با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، پیکر میرزا از خانقاه به رشت منتقل شد و به طور موقت در میدان داراب (سلیمان داراب کنونی) به خاک سپرده شد.
در نهایت، آرامگاه کنونی میرزا کوچک خان جنگلی در سال 1360 در قبرستان سلیمان داراب رشت ساخته شد و پیکر و سر او به این مکان منتقل گردید. این آرامگاه که با الهام از معماری سنتی و با سادگی زیبایی ساخته شده، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان گیلان نیز به شمار می‌رود. محوطه سبز و وسیع این مکان، همراه با مجسمه‌ها و یادبودهایی از میرزا و یارانش، هر ساله میزبان زائران و گردشگرانی است که برای بزرگداشت این قهرمان ملی به آنجا می‌آیند.
معماری آرامگاه میرزا کوچک خان
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی با الهام از معماری سنتی ایرانی و اسلامی طراحی شده و به عنوان یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری سنتی در رشت شناخته می‌شود. این بنا به شکل هشت ضلعی ساخته شده که گنبد مخروطی شکل آن با کاشی‌های فیروزه‌ای آن را می‌پوشاند. ارتفاع گنبد به 9 متر رسیده و از دور به عنوان نمادی از شهر رشت می‌توان ان را دید. استفاده از آجر، چوب و کاشی در ساخت آرامگاه، جلوه‌ای زیبا و اصیل به آن بخشیده و تزئینات مقرنس‌کاری و نقوش اسلیمی در زیر گنبد به ظرافت و جذابیت آن افزوده‌اند.
علاوه بر ساختار هشت‌ضلعی و گنبد مخروطی، آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی دارای ایوانی با ستون‌های چوبی بوده که فضای ورودی بنا را شکل می‌دهد. ضریح فلزی که پیکر میرزا کوچک خان در آن قرار دارد در مرکز آرامگاه قرار داشته و کتیبه‌هایی بر روی دیوارها به معرفی زندگی و مبارزات این قهرمان ملی می‌پردازند. توازن در طراحی بنا آن قدر مشخص بوده که از هر جهت به آن نگاه کنید، کاملاً متقارن به نظر می‌رسد و کاشی‌کاری‌های معرق و کتیبه‌های قرآنی به زیبایی و شکوه این آرامگاه افزوده‌اند.
دیدنی های اطراف آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
شما می‌توانید در هنگام بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی از چندین جاذبه دیدنی دیگر شهر رشت نیز دیدن نمایید:
- خانه تاریخی ترابی، در فاصله‌ای حدود چهار کیلومتری
- بازار پر جنب و جوش رشت، تنها سه کیلومتر فاصله دارد
- موزه مردم‌شناسی رشت، در حدود سه کیلومتری آرامگاه قرار گرفته
- خانه میرزا کوچک خان جنگلی، که تقریباً سه کیلومتر با آرامگاه فاصله دارد
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در جنوب رشت، خیابان شیون فومنی، قبرستان سلیمان داراب قرار دارد.
نتیجه‌گیری
میرزا کوچک خان جنگلی مردی از خانواده‌ای متوسط و اصیل در رشت، به عنوان شخصیتی قوی، باادب و فروتن و البته مبارز بر علیه ظلم در تاریخ ایران شناخته می‌شود. او که طرفدار عدل و آزادی بود در راه مبارزه با ظلم و حمایت از مظلومان، نامی ماندگار از خود به یادگار گذاشت. متأسفانه میرزا پس از مقاومت‌های فراوان در برابر قزاق‌ها، در کوه‌های خلخال و زیر فشار سرما جان باخت و امروزه آرامگاه او در شهر رشت به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی و تاریخی مورد احترام و بازدید مردم قرار می‌گیرد.
